برخی افراد گمان می‌کنند پوسیدگی دندان در ارتودنسی یکی از معایب درمان ارتودنسی است. در ارتودنسی به دلیل شرایط ویژه دندان‌ها احتمال پوسیدگی دندان‌ها بیشتر است. پوسیدگی دندان در ارتودنسی بیشتر به دلیل رعایت نکردن بهداشت صحیح دندان‌ها است. در این مقاله دکتر محمد ناصری متخصص ارتودنسی در اصفهان راهکار پیشگیری از ابتلا به پوسیدگی دندان را توضیح می‌دهند.
ابتدا اجازه دهید تا با یک تعریف ساده از پوسیدگی دندان از ویکی پدیا آشنا شوید:
در این بیماری بافت سخت دندان (مینا و عاج) در اثر ترشح اسید از باکتری‌های پوسیدگی زا (عمدتاً استرپتوکوک موتان) مواد معدنی کلسیم و فسفر را از دست داده و به تدریج از بین می‌روند. پوسیدگی دندان مرحله غیرقابل برگشت در فرایند حل شدن مواد معدنی مینا توسط اسید محسوب شده و درمان آن تنها از راه جایگزینی بافت سخت از دست رفته دندان با مواد ترمیمی دندانپزشکی امکان‌پذیر می‌باشد.
اگر پوسیدگی تاج دندان به موقع متوقف و جایگزین نشود و پوسیدگی به پالپ دندان برسد نیاز به درمان ریشه (RCT یا عصب کشی) می‌باشد و در موارد شدیدتر ممکن است حتی نیاز به خارج کردن یا اصطلاحاً کشیدن دندان باشد.
فهرست مطالب
رابطه بین پوسیدگی دندان و ارتودنسی
در درمان ارتودنسی به دلیل آنکه رعایت بهداشت دندان با وجود براکت ها کمی سخت است و احتمال تجمع جرم و پلاک ما بین دندان‌ها و براکت بیشتر است، دندان‌ها بیشتر مستعد پوسیدگی هستند. امروزه با پیشرفت علم ارتودنسی و دستگاه‌های جدید ارتودنسی عوارض و مشکلات ارتودنسی از جمله پوسیدگی دندان و لق شدن دندان در ارتودنسی بسیار کاهش یافته است.
آیا ارتودنسی موجب پوسیدگی دندان می‌شود؟
درمان ارتودنسی و براکتهای ارتودنسی به هیچ عنوان موجب پوسیدگی دندان نمی‌شوند. چراکه جنس براکت های ارتودنسی به گونه ایی است که هیچ آسیبی به دندان‌ها نمی‌رساند. درمان ارتودنسی با مرتب کردن و صاف کردن دندان‌های فشرده، مسواک زدن و رعایت بهداشت را تسهیل میکند، که خود عاملی کمک کننده برای پیشگیری از ابتلا به پوسیدگی دندان است.
همچنین امروزه انواعی از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی در بازار موجود می‌باشند که تمیز کردن براکت های ارتودنسی و مابین دندان‌ها را بسیار آسان کرده‌اند. بیمارانی که در حین ارتودنسی دچار پوسیدگی دندان و التهاب لثه می‌شوند که رعایت بهداشت دهان و دندان را به طور جدی و منظم انجام نمی‌دهند. باید در دوران ارتودنسی به کمک مسواک‌های بین دندانی و نخ دندان‌های مخصوص ارتودنسی دندان‌ها را تمیز کرد. اگر باقیمانده غذا در اطراف براکت و ما بین دندان‌های فشرده به طور مؤثری تمیز نشوند، به مرور زمان به پلاک تبدیل می‌شوند که محیط مناسبی برای فعالیت باکتری‌ها می‌باشند.
پوسیدگی دندان‌ها قبل از ارتودنسی
دندان‌های پوسیده باید قبل از ارتودنسی به طور کامل درمان شوند. متخصص ارتودنسی قبل از آنکه براکتهای ارتودنسی را نصب کند وضعیت دندان‌ها را ازلحاظ پوسیدگی به طور کامل معاینه میکند؛ زیرا دندان‌های شلوغ و به هم ریخته بیشتر مستعد پوسیدگی می‌باشند. قبل از ارتودنسی دندان‌ها را جرم‌گیری می‌کنند و در صورت نیاز درمان پوسیدگی و ریشه انجام می‌دهند. اگر درمان ارتودنسی همراه با کشیدن دندان باشد، اولویت با کشیدن دندان‌های پوسیده است.
اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول ارتودنسی
برای آنکه در طول ارتودنسی به پوسیدگی دندان دچار نشوید و یا پوسیدگی آن پیشرفت نکند حتماً درمان پوسیدگی و در صورت نیاز عصب‌کشی را قبل از ارتودنسی انجام دهید. با رعایت چند نکته کلیدی میتوانید از دندان‌های خود در برابر پوسیدگی در ارتودنسی محافظت کنید:
- با استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی به راحتی میتوانید قسمت‌هایی که کمتر در دسترس هستند و همچنین بین براکت ها را به خوبی تمیز کنید. از مسواک با برس های نرم که الیاف انعطاف پذیری دارند استفاده کنید. سعی کنید بلافاصله بعد از هر وعده غذایی تمامی ذرات غذایی را از اطراف براکت ها تمیز کنید. از متخصص ارتودنسی خود بخواهید نحوه مسواک زدن با براکت ارتودنسی را به شما آموزش دهد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد مسواک‌های ارتودنسی مقاله تفاوت مسواک معمولی و مسواک ارتودنسی را مطالعه فرمایید.
- یکی از عوامل بسیار مؤثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان در طول ارتودنسی و بعد از ارتودنسی استفاده از نخ دندان است. بعضی از افرادی که ارتودنسی انجام می‌دهند گمان می‌کنند دیگر نمی‌شود با وجود براکت ها نخ دندان کشید، اما این تفکر کاملاً اشتباه می‌باشد. انواعی از نخ دندان‌های مخصوص ارتودنسی وجود دارند که استفاده از آن‌ها بسیار راحت است.
اگر می‌خواهید در مورد نخ مخصوص ارتودنسی بیشتر بدانید مقاله اهمیت نخ دندان در ارتودنسی و نحوه کشیدن آن را مطالعه فرمایید.
- استفاده از دهان‌شویه را در روتین مراقبت از دندان‌های ارتودنسی شده خود قرار دهید. دهان‌شویه به آسانی در بین دندان‌ها و براکتهای ارتودنسی جاری می‌شود. استفاده از دهان‌شویه در ارتودنسی موجب رفع بوی بد دهان، کاهش جرم و پلاک دندان و پیشگیری از التهاب لثه می‌شود.
- در طول درمان ارتودنسی رژیم غذایی مناسب ارتودنسی را رعایت کنید. از خوردن خوراکی‌هایی که به براکت می‌چسبند و با پاک کردن آن‌ها از مابین بریس های ارتودنسی سخت می‌باشد تا جای ممکن خودداری کنید. مصرف قند مصنوعی را کاهش دهید.
- به صورت منظم به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. متخصص ارتودنسی با علاوه بر وضعیت بریس های ارتودنسی و حرکت دندان بررسی سلامت میکند دندان‌ها و لثه را نیز معاینه میکند؛ و در صورتی که کوچک‌ترین نشانه‌ای از پوسیدگی دندان در ارتودنسی مشاهده کند برای درمان در همان مراحل اولیه اقدام میکند.
اگر در طول درمان ارتودنسی دندان‌ها پوسیده شوند چه اقدامی باید کرد؟
در صورتی که بیمار در حین درمان ارتودنسی به پوسیدگی دندان دچار شود با توجه به شدت پوسیدگی و محل ان درمان مشخص می‌شود در برخی شرایط باوجود براکت های ارتودنسی دندان‌پزشک پوسیدگی را درمان میکند و یا اگر لازم باشد برای درمان پوسیدگی بریسهای ارتودنسی را خارج می‌کنند و بعد از آنکه درمان پوسیدگی انجام شد دوباره انها را نصب می‌کنند.
لکه‌های سفید روی دندان بعد از ارتودنسی
پس از برداشتن برس های ارتودنسی برای برخی افراد لکه‌های سفید ایجاد شده است. این لکه‌های سفید پلاک‌های دندانی هستند که موجب تحلیل مواد معدنی دندان می‌شوند. برای درمان این لکه‌های سفید روی دندان نیاز به مداخلات دندانپزشکی مانند فلوراید تراپی می‌باشد.
نکته اخر در مورد پوسیدگی دندان در ارتودنسی:
پوسیدگی دندان در ارتودنسی را به راحتی می‌توان کنترل نمود و آن را درمان کرد. افرادی که به صورت ژنتیکی دندان‌های حساس دارند و مستعد پوسیدگی هستند، باید بیشتر از سایر افراد، اقدامات مراقبتی از دندان‌ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در ارتودنسی جدی‌تر رعایت کنند. در طول ارتودنسی کودکان حتماً در مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان به او کمک کنید تا در سنین پایین دچار پوسیدگی دندان نشوند.
اگر قصد انجام ارتودنسی در اصفهان را دارید و میتوانید به دکتر محمد ناصری متخصص ارتودنسی اصفهان مراجعه فرمایید. با انتخاب یک متخصص ارتودنسی باتجربه احتمال پوسیدگی دندان‌ها را در ارتودنسی ثابت کاهش دهید؛ زیرا که فقط هدف ارتودنسی زیبایی نیست و سلامت دهان و دندان‌ها نیز باید حفظ شوند.
