ارتوسرجری، درمان کارآمد برای افرادی با مشکلات شدید دندانی و فکی است. ارتوسرجری به درمان همزمان ناهنجاری فک و مشکلات دندانی می‌پردازد. این درمان از دو فاز جراحی فک و ارتودنسی تشکیل شده است. در این فرآیند، متخصص ارتودنسی و جراح فک با همکاری هم موقعیت فک‌ها و دندان‌ها را برای بهبود عملکرد، زیبایی و هماهنگی اصلاح می‌کنند. این مقاله با همراهی دکتر محمد ناصری متخصص ارتودنسی اصفهان به منظور آشنایی با مراحل ارتوسرجری و شرایط لازم ان اطلاعات جامعی را گردآوری کردیم.
فهرست مطالب
ارتوسرجری چیست؟
ارتوسرجری یا جراحی ارتودنسی-فک، درمان ترکیبی ارتودنسی و جراحی فک است که به اصلاح ناهنجاری‌های شدید فکی و دندانی می‌پردازد. درمان ارتوسرجری در مواردی به کار می‌رود که بیمار دچار مشکلات ساختاری فک‌ها باشد و این مشکلات با ارتودنسی به تنهایی قابل حل نباشند.
فرآیند درمان در ارتوسرجری شامل چند مرحله است. ابتدا، متخصص ارتودنسی با استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی (مانند براکت‌ها و سیم‌ها) دندان‌ها را در موقعیت مناسب قرار می‌دهد و ساختار کلی فک‌ها را برای جراحی آماده می‌کند. این مرحله ممکن است چندین ماه طول بکشد تا دندان‌ها به نحوی قرار گیرند که نتیجه جراحی ایده‌آل باشد. سپس، جراح فک و صورت با انجام عمل جراحی، موقعیت فک‌ها را اصلاح کرده و هرگونه ناهنجاری در ساختار فک را برطرف می‌سازد.
پس از جراحی، معمولاً دوره‌ای از مراقبت‌های پس از درمان و ادامه درمان ارتودنسی به منظور تثبیت موقعیت دندان‌ها و فک‌ها لازم است.
چه بیمارانی کاندیدای ارتوسرجری هستند؟
بیماران نیازمند به درمان ارتوسرجری عموماً افرادی هستند که از ناهنجاری‌های شدید فکی و دندانی رنج می‌برند و این ناهنجاری‌ها با درمان ارتودنسی به تنهایی قابل اصلاح نیست. این بیماران ممکن است دچار ناهماهنگی‌های فکی چون جلو یا عقب بودن شدید یکی از فک‌ها، مشکلات عرضی مانند باریک بودن فک بالا، یا ارتفاع نامتناسب فک‌ها باشند. در چنین شرایطی، ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند مشکل را رفع کند و نیاز به مداخله جراحی جهت اصلاح و قرارگیری درست فک‌ها هست
کاندیدای مناسب درمان ارتوسرجری:
- افراد دارای مشکلات مفصل فکی- گیجگاهی
- افراد با مشکلات تنفسی به دلیل انسداد مجاری تنفسی ناشی از ناهنجاری‌های فکی
- عدم تناسب در اجزای صورت
- اختلالات شدید بایت
- رشد ناهماهنگ فک بالا و پایین
- وجود تومورهای فکی
از چه سنی میتوان ارتوسرجری انجام داد؟
بهترین زمان برای انجام ارتوسرجری (جراحی فک) ، پس از اتمام رشد استخوان فک است. در دختران، رشد فکی در حدود سنین ۱۶ تا ۱۸ سالگی و در پسران حدود ۱۸ تا ۲۰ سالگی به پایان می‌رسد. انجام جراحی پیش از توقف کامل رشد می‌تواند به نتایج ناپایدار شود و نیاز به جراحی‌های اصلاحی داشته باشد.
تفاوت ارتوسرجری با ارتودنسی
درمان ارتودنسی شامل استفاده از دستگاه‌هایی چون براکت‌ها، سیم‌ها و یا پلاک‌های شفاف (الاینرها) است که به تدریج دندان‌ها را به موقعیت مناسب هدایت می‌کنند. ارتودنسی به‌طور ویژه برای افرادی که ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط دندانی دارند و با ناهنجاری‌های ساختاری فک مواجه نیستند، مناسب است.
ارتوسرجری یا جراحی ارتودنسی-فک، از سوی دیگر، در مواردی به کار می‌رود که بیمار دچار ناهنجاری‌های شدید و ساختاری در فک‌ها باشد که ارتودنسی به تنهایی نمی‌تواند آن‌ها را اصلاح کند.این روش برای بیمارانی که مشکلات آن‌ها بر تنفس، جویدن و زیبایی چهره تأثیر دارد، توصیه می‌شود.
تفاوت ارتوسرجری با جراحی فک
تفاوت میان ارتوسرجری و جراحی فک در این است که ارتوسرجری نیازمند ترکیب دقیق درمان ارتودنسی و جراحی است و بر مشکلات پیچیده فکی-دندانی تمرکز دارد، در حالی که جراحی فک عمدتاً به اصلاح ساختار فک‌ها بدون نیاز به تغییر موقعیت دندان‌ها می‌پردازد. جراحی فک می‌تواند برای اصلاح مشکلات مادرزادی، ترمیم اسیب‌های حاصل از ضربه یا حادثه جراحی زیبایی فک و یا بهبود عملکرد فک در تنفس جویدن و صحبت کردن ، انجام شود.
هزینه ارتوسرجری چه قدر است؟
هزینه ارتوسرجری به چند فاکتور مهم از جمله شدت ناهنجاری فکی و پیچیدگی عمل، هزینه درمان ارتودنسی قبل و بعد از جراحی، هزینه‌های جانبی، دستمزد متخصص جراح فک و متخصص ارتودنسی متفاوت است. بهترین راهکار برای تخمین قیمت ارتوسرجری در شهر خود ان است که ابتدا توسط متخصص ناهنجاری های فک و دهان معاینه شوید و متناسب با شرایط خو و طرح درمانی، از هزینه ارتوسرجری مطلع شوید.
مراقبت‌های پس از ارتوسرجری
مراقبت‌های پس از ارتوسرجری نه‌تنها فرآیند بهبود را تسریع می‌بخشند، بلکه به حفظ نتایج درمان و بهبود طولانی‌مدت عملکرد و زیبایی فک و صورت کمک می‌کنند. بیمار باید به دقت توصیه‌های مراقبتی پی از عمل ارتوسرجری جراح درباره رژیم غذایی نرم، بهداشت دهان، و محدودیت‌های حرکتی را رعایت کند تا از عفونت، جابه‌جایی نامطلوب فک‌ها و سایر عوارض احتمالی جلوگیری شود.
توصیه های مراقبتی پس از جراحی فک:
- رعایت رژیم غذایی نرم
- پرهیز از انجام فعالیت و ورزش سنگین
- استفاده از کمپرس سرد در روزهای اول پس از جراحی
- خوابیدن با زاویه مناسب در هفته اول پی از جراحی فک
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- پرهیز از مصرف سیگار دخانیات و الکل
- مراجعه منظم به متخصص
برای دریافت اطلاعات کامل‌تر در مورد نحوه مراقبت در دوران نقاهت پس جراحی ، مقاله مراقبت‌های پس از جراحی فک را مطالعه فرمایید.
