ارتودنسی فانکشنال یکی از انواع روش‌های ارتودنسی می‌باشد که متشکل از دستگاه‌هایی به‌صورت متحرک و ثابت است. این روش از ارتودنسی اغلب برای درمان‌های ناهنجاری‌های فکی و اسکلتی مورداستفاده قرار می‌گیرد. مناسب‌ترین زمان برای انجام ارتودنسی فانکشنال در دوران کودکی و نوجوانی می‌باشد چراکه در این دوره زمانی، فک فرد هنوز در حال رشد می‌باشد که این امر در ارتودنسی فانکشنال بسیار حائز اهمیت می‌باشد؛ اما اگر سن رشد را طی کرده‌اید، نگران نباشید با پیشرفت علم، این روش درمانی در این دوره نیز امکان‌پذیر می‌باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر با دکتر محمد ناصری در این مقاله همراه باشید.
در ارتودنسی فانکشنال می توان به جای دندان ها به فک فشار آورد تا گسترش یابد و برای دندان ها جا باز کند. این روش اولین بار توسط دندان پزشک عمومی به نام جان ویتزیگ در آمریکا استفاده شد.
فهرست مطالب
ارتودنسی چیست؟
ارتودنسی یک درمان بلندمدت می‌باشد که با استفاده از دستگاه‌هایی که در دهان نصب می‌شوند، ناهنجاری‌های فکی و نامرتبی دندان‌ها را درمان می‌کند. ناهنجاری‌های فکی یعنی فک بالا و پایین نسبت به هم در جایگاه مناسبی قرار نگرفته باشند و هماهنگی بین آن‌ها مختل شده باشد درطی این روش درمانی برطرف خواهد شد.
اوربایت، کراس بایت، ناهنجاری‌های کلاس 1 و ناهنجاری‌های کلاس 2 از انواع ناهماهنگی‌های فکی می‌باشند. برای درمان ناهماهنگی بین فک‌ها به تشخیص ارتودنتیست یکی از روش‌های ارتودنسی یا جراحی فک یا شاید بنا به صلاحدید پزشک متخصص این دو روش درمانی به‌صورت هم‌زمان باهم، برای بیمار انجام می‌شود.
ارتودنسی فانکشنال چیست؟
دستگاه ارتودنسی فانکشنال یکی از انواع دستگاه‌های ارتودنسی هست و بدین دلیل ارتودنسی فانکشنال گفته می‌شود که در فانکشن و عملکرد فک و عضلات وابسته به آن اثر می‌گذارد. به‌صورت کلی ارتودنسی فانکشنال برای درمان ناهنجاری‌های کلاس 2 و کلاس 3 و انحراف فک پایین استفاده می‌شود.
تفاوت اصلی ارتودنسی فانکشنال با سایر روش‌های ارتودنسی در این است که بریس های فانکشنال کاربردی دوگانه دارند. کاربرد اول و اصلی آن‌ها، درمان مشکلات اسکلتی و ارتوپدی فک است؛ که بر روی مجرای تنفسی، اسکلت‌بندی استخوان سر و صورت و گردن تأثیر می‌گذارد. دومین هدف ارتودنسی فانکشنال هماهنگ کردن دندان‌ها، فک بالا و فک پایین می‌باشد.
مراحل نصب بریس‌های فانکشنال
برای نصب بریس های فانکشنال ابتدا از دندان‌های فک بالا و پایین قالب‌گیری می‌شود. پس از قالب‌گیری دقیق توسط ارتودنتیست، بریس در لابراتوار ساخته می‌شود. با آماده شدن قالب‌ها، در طی جلسه‌ی دیگری بریس ها روی دندان فرد امتحان می‌شود و درصورتی‌که مشکل و ایرادی نداشته باشد، بریس های فانکشنال برای او نصب خواهد شد.
آیا ارتودنسی فانکشنال برای کودکان مؤثر هست؟
یکی از ارتودنسی‌های مناسب برای کودکان که مشکلات بایت و ناهنجاری‌های فکی مانند عقب بودن فک پایین نسبت به فک بالا دارند، ارتودنسی فانکشنال می‌باشد. چون هدف اصلی ارتودنسی فانکشنال رفع ناهماهنگی فکی می‌باشد، در دوران کودکی هم‌زمان با رشد استخوان‌های فک استفاده از بریس فانکشنال، روند درمان را تسهیل می‌کند. تشخیص سن مناسب برای ارتودنسی فانکشنال کودکان به عهده متخصص ارتودنسی می‌باشد که پس از انجام معاینات دقیق دهان، زمان مناسب و طول درمان ارتودنسی مشخص می‌شود.
به‌طور تقریب سن مناسب ارتودنسی فانکشنال برای دختران در سنین 9 الی 12 سال و در پسران 12 الی 13 سال تشخیص داده‌شده است. ارتودنسی به شیوه فانکشنال باید در زمان مناسب انجام شود.
ارتودنسی برای افراد بزرگ‌سال که ناهنجاری‌های شدید فکی دارند به‌تنهایی پاسخگو نخواهد بود و باید ارتودنسی را همراه با جراحی در پیش بگیرند که به این روش درمانی ارتوسرجری گفته می‌شود. دلیل این روش درمانی در بزرگ‌سالی آن است که در این سن پروفیل استخوانی متراکم شده که در این حالت تغییر وضعیت آن توسط نیروهای بیومکانیکی به‌سادگی امکان‌پذیر نخواهد بود.
دستگاه ارتودنسی فانکشنال
بریس‌های ارتودنسی فانکشنال در دو نوع متحرک و ثابت ساخته می‌شوند که به طبق تشخیص متخصص ارتودنسی، برای بیمار به‌کاربرده می‌شود. دستگاه ثابت ارتودنسی فانکشنال روی قوس فک ثابت می‌شود و امکان خارج شدن آن از دهان در طول درمان نیست. دستگاه‌های ارتودنسی متحرک انواع مختلفی داشته که با توجه به هدف درمان، نوع آن تشخیص داده می‌شود، در این روش درمانی دستگاه ارتودنسی توسط خود فرد، در زمان‌های موردنیاز قابل خارج شدن از دهان است.
دستگاه هربست یکی دیگر از ابزارهای ارتودنسی فانکشنال می‌باشد که در مدت‌زمان کوتاهی اثر قابل‌توجهی ایجاد می‌کند. دستگاه هربست بر روی دندان‌های عقبی به‌صورت ثابت نصب می‌شود و هیچ‌گونه اختلالی در جویدن و تکلم برای فرد ایجاد نمی‌کند.
مزایای ارتودنسی فانکشنال نسبت به سایر متدهای ارتودنسی
ارتودنسی فانکشنال با تأثیری که بر روی استخوان‌های فک و سایر اجزای صورت هماهنگ می‌کند بسیار مورد توجه متخصصین دندانپزشکی و هم افراد تحت درمان قرارگرفته است.
- ازمزایای ارتودنسی فانکشنال این است که در طی این روش از ارتودنسی دیگر نیازی به کشیدن دندان‌ها نیست و با گسترش کام فضای لازم برای مرتب شدن دندان‌ها فراهم می‌آید.
- در این روش با اصلاح موقعیت فک پایین مشکلاتی مانند گردن درد و میگرن نیز درمان می‌شود و اختلالات فصل گیجگاهی فکی (TMJ) کاهش می‌یابد.
- متوازن شدن فک با سایر اجزای صورت موجب زیباترشدن نیم‌رخ و لبخند فرد می‌شود.
- تأثیرگذاری و سرعت درمان ارتودنسی فانکشنال نسبت به سایر روش‌های ارتودنسی بیشتر و سریع‌تر می‌باشد.
- در ارتودنسی فانکشنال متحرک می‌توان بریس ها را در جلسات رسمی و زمان ورزش کردن از دهان خارج کرد.
مراقبت از ارتودنسی فانکشنال
هنگامی‌که ابزارهای ارتودنسی در دهان هستند باید نکات بهداشتی را رعایت کنید تا در طول دوره درمان مشکل جدیدی ازجمله عفونت‌های لثه‌ای و دهانی برای شما پیش نیاید. با مشاوره گرفتن ازیک دندان‌پزشک خوب در مورد نوع و طریقه مسواک زدن درست، نحوه تمیز کردن بریس ها و نکات محافظتی از بریس ها اطلاعات کاربردی را کسب کنید و با به‌کارگیری آن‌ها به نتیجه مطلوب‌تری برسید.
به خاطر داشته باشید اگر از ارتودنسی فانکشنال متحرک استفاده می‌کنید، هنگامی‌که بریس ها را برمی‌دارید آن‌ها را در جعبه مخصوص خود نگهداری کنید تا از آلوده شدن و گم کردن آن‌ها جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری:
ارتودنسی فانکشنال یکی از روش‌های ارتودنسی می‌باشد که تمرکز اصلی این درمان بر روی اصلاحات ارتوپدی فک است؛ و یکی از مزیت‌های این روش درمانی آن است که به دو صورت متحرک و ثابت قابل‌اجرا می‌باشد. سن مناسب برای ارتودنسی فانکشنال در سنین رشد کودکان و نوجوانان می‌باشد که البته این روش درمانی برای بزرگ‌سالان نیز قابل‌اجرا می‌باشد.
برای انجام ارتودنسی فانکشنال در اصفهان با مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات لازم در این زمینه می‌توانید روند درمانی خود را شروع کنید که آقای دکتر محمدناصری متخصص ارتودنسی کودکان و بزرگ‌سالان در اصفهان ازجمله پزشکان متخصص و حاذقی می‌باشند که می‌توانید با استفاده از مشاوره آنلاین سایت ایشان، سؤالات خود را بپرسید و در مورد درمان خود تصمیم‌گیری لازم را به عمل‌آورید.
