آیا دندانها برای جابه‌جا شدن در طی درمان ارتودنسی، لق می‌شوند؟
آیا لق شدن دندان ها در ارتودنسی طبیعی است؟
آیا پس از اتمام درمان ارتودنسی احساس لق شدن دندان ها بر طرف میشود؟
سؤالات بالا از جمله دغدغه‌های بیماران هستند که با وارد کردن فشار به دندان‌های ارتودنسی شده، احساس میکنند دندان‌شان تکان میخورد. برخی از افراد تصور میکنند پس از آنکه احساس کردندن دندان‌هایشان لق شده است و تکان میخورد، در آینده آیی نزدیک دندان‌شان خواهد افتاد. در این مطلب با همراهی دکتر محمد ناصری به این نگرانی بیماران ارتودنسی پاسخ می‌دهیم.
فهرست مطالب
- 1 آیا لق شدن دندان در ارتودنسی طبیعی است؟
- 2 چگونه براکت‌ها و سیم‌ها باعث جابه‌جایی دندانها می‌شوند؟
- 3 چه میزان از لق شدن طبیعی است؟
- 4 آیا همه بیماران، شل شدن دندان در ارتودنسی را تجربه میکنند؟
- 5 دلایل لق شدن دندان در ارتودنسی
- 6 آیا لق شدن دندان باعث افتادن آن میشود؟
- 7 آیا لق شدن بعد از برداشتن براکت‌ها ادامه پیدا می‌کند؟
- 8 راه‌های جلوگیری از لق شدن دندان ها
- 9 و در پایان، آیا بعد از پایان درمان ارتودنسی دندانها به حالت طبیعی بازمی‌گردند؟
آیا لق شدن دندان در ارتودنسی طبیعی است؟
لق شدن دندان در طول درمان ارتودنسی امری طبیعی است و بخشی از فرآیند حرکت دندانها به موقعیت جدید محسوب میشود. براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی نیرویی کنترل‌شده به دندانها وارد میکنند که این نیرو موجب تحلیل و بازسازی مداوم استخوان اطراف ریشه دندانها میشود. در نتیجه، دندانها در طول درمان ممکن است اندکی حالت لق شدگی پیدا کنند، اما این وضعیت معمولاً موقتی است و پس از تثبیت موقعیت نهایی دندانها برطرف میشود.
میزان لق شدن دندانها در بیماران مختلف متفاوت است و به عواملی نظیر شدت نامرتبی دندانها، میزان نیروی واردشده و واکنش طبیعی بدن هر فرد به درمان بستگی دارد. در اغلب موارد، این لق شدگی در حدی است که بیمار آن را احساس می‌کند، اما عملکرد جویدن یا سلامت دندانها را تهدید نمی‌کند.
چگونه براکت‌ها و سیم‌ها باعث جابه‌جایی دندانها می‌شوند؟
لق شدن دندان در طول درمان ارتودنسی امری طبیعی است و بخشی از فرآیند حرکت دندانها به موقعیت جدید محسوب میشود. براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی نیرویی کنترل‌شده به دندانها وارد میکنند که این نیرو موجب تحلیل و بازسازی مداوم استخوان اطراف ریشه دندانها میشود. در نتیجه، دندانها در طول درمان ممکن است اندکی حالت لق شدگی پیدا کنند، اما این وضعیت معمولاً موقتی است و پس از تثبیت موقعیت نهایی دندانها برطرف میشود.
چه میزان از لق شدن طبیعی است؟
میزان طبیعی لق شدن دندانها در طول درمان ارتودنسی معمولاً خفیف است و بیشتر به‌صورت یک احساس متحرک بودن دندانها هنگام لمس یا جویدن خود را نشان می‌دهد. این وضعیت ناشی از اعمال نیروی مداوم روی دندانها و تغییرات تدریجی در بافت‌های استخوانی و لیگامانی اطراف آن‌هاست. در حالت طبیعی، این لق شدگی نباید به حدی باشد که دندانها هنگام استراحت یا در حالت عادی جابه‌جا شوند یا درد شدید و مداوم ایجاد کنند.
اگر لق شدن دندان به حدی باشد که فرد بتواند دندان را با زبان یا انگشت خود به جلو و عقب حرکت دهد، یا این احساس در طول درمان شدت یابد، ممکن است نشانه‌ای از فشار بیش‌ازحد، تحلیل استخوان غیرطبیعی یا مشکلات لثه‌ای باشد که نیاز به بررسی توسط متخصص ارتودنسی دارد.
آیا همه بیماران، شل شدن دندان در ارتودنسی را تجربه میکنند؟
خیر، همه بیماران ارتودنسی لزوماً احساس لق شدن دندانها را تجربه نمی‌کنند، اما این پدیده در بسیاری از موارد بخشی طبیعی از درمان است. میزان لق شدگی و احساس ناپایداری دندانها به عواملی مانند سن بیمار، نوع ناهنجاری دندانی، شدت نیروهای ارتودنسی و پاسخ طبیعی بدن به تغییرات بستگی دارد.
برخی از بیماران ممکن است به دلیل حساسیت بالاتر لیگامان‌های پریودنتال یا سرعت بالاتر تغییرات استخوانی، این احساس را بیشتر تجربه کنند، در حالی که در برخی دیگر، این حس بسیار خفیف بوده یا حتی متوجه آن نمی‌شوند.
اغلب بیماران در صورتی که دندان‌های ارتودنسی شده را فشار دهند و یا ان را تحریک کنند، تکان خوردن و لق بودن دندان را احساس میکنند. اما در حالت عادی و بدون فشار دادن دندان متوجه تکان خوردن ان نمی‌شوند.
بیماران هرچه به پایان درمان ارتودنسی نزدیک می‌شوند، دندان در موقعیت صحیح خود ثابت میشود احساس لق بودن دندان کمتر میشود.
دلایل لق شدن دندان در ارتودنسی
وقتی دستگاه ارتودنسی به دندانها فشار وارد می‌کند، فرآیندهای بازسازی استخوانی و تغییرات در لیگامان‌های پریودنتال به‌طور موقتی موجب ناپایداری دندانها میشود. این وضعیت به‌ویژه در مراحل اولیه درمان که تغییرات قابل توجهی در موقعیت دندانها رخ می‌دهد، بیشتر دیده میشود.
عامل دیگری که می‌تواند باعث لق شدن دندانها شود، استفاده از نیروی زیاد یا نامناسب دستگاه ارتودنسی است. در صورتی که نیروی وارد شده به دندانها بیش از حد باشد یا به‌طور نامناسب توزیع شود، احتمال آسیب به لیگامان‌ها و استخوان‌ها بیشتر میشود و این امر می‌تواند به لق شدن بیشتر دندانها منجر گردد. بنابراین، تنظیم دقیق نیروی وارد شده به دندانها یکی از موارد مهم در درمان ارتودنسی است.
عوامل فردی مانند سن، وضعیت لثه و استخوان فک نیز می‌توانند در میزان لق شدن دندانها تأثیرگذار باشند. به‌طور کلی، بیمارانی که استخوان‌های نرم‌تری، با تراکم کمتر و بیماری‌های لثه دارند، ممکن است احساس لق شدن دندانها را بیشتر تجربه کنند.
عدم استفاده از نگهدارنده‌های ارتودنسی (ریتینر) پس از برداشتن براکت‌ها می‌تواند باعث ایجاد احساس لق شدن دندانها شود.
آیا لق شدن دندان باعث افتادن آن میشود؟
خیر شل و لق شدن دندانها در ارتودنسی به میزانی نیست که باعث افتادن آن‌ها شود. تکان خوردن دندان در ارتودنسی بسیار جزئی و میکروسکوپی است و در حدی نیست که باعث افتادن دندان ها شود. پس از برداشتن براکت‌ها معمولاً به مدت کوتاهی ادامه پیدا می‌کند، اما به طور معمول این حالت به تدریج کاهش می‌یابد.
اگر در حین درمان ارتودنسی یکی از دندان‌های بیمار به صورت مشهود تکان بخورد، باید بدون دستکاری کردن ان به متخصص ارتودنسی خود اطلاع دهد و در نزدیک‌ترین زمان ممکن به ایشان مراجعه کند. دندانی که کاملاً لق شده است و به شدت تکان میخورد باید توسط متخصص ارتودنسی معاینه شود و تدایبر لازم صورت گیرد.
آیا لق شدن بعد از برداشتن براکت‌ها ادامه پیدا می‌کند؟
لق شدن دندانها پس از برداشتن براکت‌ها معمولاً به مدت کوتاهی ادامه پیدا می‌کند، اما به طور معمول این حالت به تدریج کاهش می‌یابد و کاملاً رفع میشود. وقتی براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی برداشته می‌شوند، دندانها دیگر تحت نیروی مداوم ارتودنسی قرار ندارند، اما هنوز ممکن است احساس ناپایداری یا لق شدن وجود داشته باشد تا دندان درموقعیت جدید کاملا تثبیت شود و استخوان و بافت نگهدارنده اطراف ان محکم شوند.
در صورتی که از ریتینر استفاده نشود، دندانها ممکن است به تدریج به موقعیت اولیه خود بازگردند و فرد دچار بازگشت ارتودنسی شود.
با مراجعه به یک ارتودنتیست ماهر و با سابقه درخشان و انجام مراقبت‌های حین درمان ارتودنسی، احتمال تجربه لق شدن و شل شدن دندان ها در حین درمان ارتودنسی بسیار کم است.
راه‌های جلوگیری از لق شدن دندان ها
برای جلوگیری از لق شدن دندانها در ارتودنسی، مهم‌ترین اصل، رعایت دقیق مراقبت‌های بهداشتی و پیروی از دستورالعمل‌های متخصص ارتودنسی است. با توجه به مکانیسم حرکت دندان ها در ارتودنسی، شل شدن جزئی آن‌ها طبیعی است اما راه‌هایی برای جلوگیری از بروز عوارض و مشکلات‌های درمان ارتودنسی وجود دارد که آن‌هارا شرح می‌دهیم:
اولین قدم، رعایت بهداشت دهان و دندان است. در طول درمان ارتودنسی، دندانها و لثه‌ها بیشتر از هر زمان دیگری در معرض بیماری‌های لثه و التهاب هستند. پلاک‌های دندانی که به درستی پاک نشوند، می‌توانند باعث ایجاد التهاب و عفونت در بافت‌های اطراف دندانها شوند و این امر می‌تواند منجر به تحریک بیشتر و احساس لق شدن دندانها شود. برای جلوگیری از این امر، استفاده از مسواک‌های مخصوص ارتودنسی و نخ دندان برای تمیز نگه داشتن دندانها ضروری است.
مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی نیز بسیار مهم است. متخصص ارتودنسی باید وضعیت دندانها و لثه‌ها را به طور منظم بررسی کند تا اطمینان حاصل شود که فرآیند درمان به درستی پیش می‌رود. اگر نیروی بیش از حدی به دندانها وارد شود یا اگر موقعیت دندانها به درستی تنظیم نشده باشد، ممکن است خطر لق شدن دندانها افزایش یابد. در چنین مواردی، متخصص ارتودنسی می‌تواند نیروی وارد شده را تنظیم کرده یا از تکنیک‌های دیگر برای کاهش این احساس استفاده کند.
علاوه بر این، تغذیه مناسب در طول درمان ارتودنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خوردن غذاهای سفت، چسبناک یا شیرین می‌تواند فشار زیادی به دندانها وارد کرده و به تحریک بیش از حد دندانها منجر شود. بهتر است از غذاهای نرم و قابل جویدن استفاده کنید و از خوردن مواد غذایی که می‌توانند به براکت‌ها یا سیم‌ها آسیب برسانند، خودداری کنید.
و در پایان، آیا بعد از پایان درمان ارتودنسی دندانها به حالت طبیعی بازمی‌گردند؟
پس از پایان درمان ارتودنسی دندانها کاملا محکم در موقعیت جدید خود ثابت می‌شوند. برای این که دندانها در موقعیت جدید خود تثبیت شوند و از برگشت به موقعیت قبلی جلوگیری شود، استفاده از ریتینر یا نگهدارنده ضروری است. ریتینرها به دندانها کمک میکنند تا در موقعیت جدید خود باقی بمانند و از حرکت مجدد آن‌ها جلوگیری میکنند. اگر این مرحله به درستی انجام نشود، ممکن است دندانها به تدریج به موقعیت اولیه خود بازگردند و مشکلاتی مشابه با شرایط قبل از درمان به‌وجود آید.
